Gehuld in mijn mannelijk masker zat ik ook een beetje verstrikt in het idee dat vrouwen minder goed zouden zijn in techniek dan mannen, zoals een deel van mijn omgeving dit vertolkte. Ik had wel tegenwicht, mijn moeder was erg handig en was een lopend voorbeeld dat ook vrouwen technisch handig kunnen zijn. Zij maakte haar eigen meubels, vooral boekenkasten. Van latjes maakte ze staanders waarin ze planken legde. Alles werd netjes afgewerkt met twee lagen vernis. En ze maakte met een vriend het salontafeltje dat nu nog in mijn huiskamer staat. Als een soort anker, een herinnering aan een bemoedigend stukje uit mijn kindertijd.
Maar ook al leerde ik de eerste vaardigheden in het houtbewerken van haar en had ik later genoeg vriendinnen die mij in allerlei technieken met gemak voorbij gingen, toch had ik van mijn omgeving geleerd dat het niet gewoon is dat vrouwen technisch kundiger zijn dan mannen. Zocht ik als het ware net als een groot deel van de maatschappij naar de mannelijke maat om vast te stellen hoe venuftig iemand is.
Op de middelbare school maakte ik voor mijn afstuderen een kastje voor mijn versterker, platenspeler en mijn LP’s. Helemaal in de stijl van de late jaren tachtig; rood en zwart, met schuine hoeken enzo. Het was een bijna onmogelijk plan maar ik overtuigde mijn handenarbeidleraar door mijn schetsen en de drang die ik had het idee waar te maken. Ik heb me nooit afgevraagd of hij me op dezelfde manier aangemoedigd had als hij wist dat ik een vrouw was.
Het lukte en ik kreeg een mooi eindcijfer voor handenarbeid. Het gaf me de moed om meer te doen met hout. Over de jaren deed ik veel DIY projecten. Ik bouwde mijn kasten, bureaus, zelfs een bootbed voor Ilya. Ook werkte ik veel met hout in de eerste vijftien jaar van mijn kunstpraktijk. En natuurlijk de meubels van afvalhout op Vlieland, het bankje in mijn tuin en gisteren nog een tafeltje met afschroefbare poten voor op Vlieland. Die kan daar aan het eind van de vakantie met tent-en-al in ‘de kist’, die dan in de opslag gaat voor volgend jaar.
Toen ik vandaag succesvol de motor van de achterruitwisser van mijn auto verving, realiseerde ik me ineens iets. Twee punten bij elkaar brengen duurt bij mij soms lang, ik moet het soms meemaken om te begrijpen wat het betekent. Het ene punt is dat ik onlangs las dat een deel van de herenstructuur en -activiteit van trans vrouwen en cis vrouwen op jonge leeftijd al vrijwel gelijk zijn, en vice versa, ver voor enige vorm van transitie. Voor mij klinkt dat vertrouwd, ik voelde me altijd out-of-sync en ik merkte heel duidelijk over de laatste jaren dat mijn lichaam door hormoonbehandeling en de operatie in sync kwam met mijn hersenen.
Het tweede punt is dat je als vrouw met een boormachine vaak toch echt anders behandeld en gezien wordt dan een man die hetzelfde kunstje uitvoerd. Zoals ik eerder noemde, de conclusie of een vrouw technisch vernuftig is komt vaak voort uit een vergelijking met mannen. Omdat ik ogenschijnlijk opgroeide als man kreeg ik als vanzelf een voorkeursbehandeling, namelijk het vertrouwen dat ik mijn technische ideeën uit zou kunnen voeren. Wat vreemd is, want handigheid is denk ik eerder persoonsgebonden, de samenstelling van de X en Y chromosomen bepaalt echt niet of je een technische vaardigheid kunt leren.
Ik ben als trans vrouw het lopende bewijs, want mijn vrouwelijke hersenen kregen door de mannelijke buitenkant allerlei technische weetjes te leren, waardoor mijn technische knobbel zich vrijelijk kon ontwikkelen. Zonder het dogma dat een vrouw heel knap is als ze iets kan bouwen, of het logisch te verklaren is als een project mislukt. Nee, het zit veel meer in opvoeding, de maatschappij, onderricht en motivatie. Misschien een stukje in de genen, maar vooral ook de moed hebben, de aanmoediging krijgen als kind je te wagen aan het gereedschap. Als elk kind van jongs af op een fijne manier allerlei technieken zou leren, zonder onderscheid m/v, verwacht ik dat de verdeling veel eerlijker zou zijn. En aangenamer!
Nu nog even afwegen of ik mijn foto met ruitenwissermotor op mijn datingapp ga zetten, zoals de vaak voorbij komende foto’s van mannen met grote vissen, man poserend voor een huis in aanbouw of de man op een tractor.
